Αξιότιμοι προσκεκλημένοι Αγαπητοί φίλοι και φίλες
Φέτος κλείνουν 40 χρόνια από την κυπριακή τραγωδία και την θυσία του αγωνιστή της Δημοκρατίας Ανδρέα Αρμεύτη.
H συγκυρία της μαύρης αυτής επετείου μας αναγκάζει να κάνουμε σκέψεις και επώδυνους προβληματισμούς.
Τα σαράντα χρόνια κατοχής συμπίπτουν με μια συγκυρία, στη διάρκεια της οποίας η κυπριακή κοινωνία βιώνει μαζί με τις συνέπειες του άλυτου κυπριακού προβλήματος, τη δοκιμασία από την παρατεταμένη οικονομική κρίση και των επιπτώσεων που προκαλεί.
Όχι μόνο οικονομικών αλλά και ανθρωπιστικών προβλημάτων που από-δομούν τον κοινωνικό ιστό, τους θεσμούς και τις αξίες για τις οποίες και ο Ανδρέας Αρμεύτης είχε αγωνιστεί και έδωσε την ζωή του.
Είναι ο καιρός να αναγνωρίσουμε ότι τα διαχρονικά προβλήματα της κατοχής και της οικονομικής παρακμής του τόπου, πρέπει να αντιμετωπιστούν με διαφορετικό τρόπο, με όρους του σήμερα.
Δεν είναι αρκετό κάθε χρόνο να κάνουμε εθνικά μνημόσυνα όταν ξέρουμε ότι καθημερινά η γενιά που αγωνίστηκε για την ελεύθερη και προοδευτική Κύπρο, φεύγει από τη ζωή χωρίς να δικαιωθεί ο αγώνας τους. Ο Ανδρέας Αρμεύτης, και τόσοι άλλοι που έδωσαν τη ζωή τους στους αγώνες της δημοκρατίας, παραμένουν ανήσυχοι.
Οι χιλιάδες άνθρωποι που έζησαν τη ζωή τους στην ημικατεχόμενη γη, στον αγώνα για το μεροκάματο, δεν χάρηκαν μια ήρεμη και ολοκληρωμένη πατρίδα.
Τα 40 χρόνια λοιπόν εθνικών μνημοσυνών και επετειακών συναθροίσεων – συνήθως σε χωριστές κομματικές εκδηλώσεις – δεν ωφελούν τη σημερινή πραγματικότητα, τις αγωνίες της νέας γενιάς και το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πιστεύω ότι είναι καθολική η ανάγκη να αλλάξουμε πορεία… όλοι μας.
Σήμερα τιμάται ο Ανδρέας Αρμεύτης. Η υπόμνηση του ονόματός του, θέλουμε να είναι μια αφορμή για να προσανατολιστούμε ξανά πάνω σε πραγματικούς στόχους.
Και πραγματικοί στόχοι είναι αυτοί που σχετίζονται με σύγχρονα προβλήματα.
Δεν θα αναφερθώ στα συνηθισμένα κλισέ του Κυπριακού: «Χάραξη στρατηγικής, αδιαλλαξία τουρκικής πλευράς, συνωμοσίες ξένων».
Θα ήθελα να σταθούμε στο σήμερα και πως αντιμετωπίζουμε το κίνδυνο διχοτόμησης της πατρίδας μας.
Προσωπικά έχω μια πολύ καθαρή εικόνα για το τί συμβαίνει γύρω μας, ιδίως τα τελευταία χρόνια. Όλος ο κόσμος άλλαξε, η ζωή, η τεχνολογία, τα προβλήματα. Νιώθω λοιπόν ότι πρέπει να δούμε διαφορετικά και τον αγώνα μας για τερματισμό της κατοχής.
Το ίδιο ισχύει και για την οικονομία. Η παγκοσμιοποίηση άλλαξε τα πάντα. Εμείς σκεφτόμαστε ακόμα ως να είμαστε μόνοι μας στη δεκαετία του ΄80.
Πιστεύω ότι έχουμε τις δυνάμεις για να πορευτούμε διαφορετικά.
Η είσοδος μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια πριν από 10 χρόνια έδωσε νέες προσδοκίες στους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση μας έδωσε την ευκαιρία να διορθώσουμε πολλές από τις αδυναμίες μας ως κράτος, βάζοντας σε τάξη κακώς έχοντα και νοοτροπίες.
Είχαμε όμως και τη δυνατή πεποίθηση ότι η ένταξη στην Ευρώπη θα λειτουργούσε ως καταλύτης στην επίλυση του Κυπριακού. Επενδύσαμε στην αλληλεγγύη των δυνατών εταίρων μας αλλά χωρίς να υπολογίζουμε ότι στην ΕΕ έχουμε και ευθύνες και υποχρεώσεις.
Το δυνατό και άδικο χαστούκι τον Μάρτιο του 2013 μας επιβάλλει να ξεπεράσουμε τον κακό εαυτό μας.
Από τον Μάρτιο του 2013 βιώνουμε ένα σοκ. Οι συνέπειές του είναι μια μεγάλη δοκιμασία για την κυπριακή κοινωνία, ιδίως για τους ανέργους και όσους βλέπουν τις επιχειρήσεις τους χωρίς δουλειά.
Όμως η κρίση είναι και μια ευκαιρία να αναλογιστούμε τα λάθη που ως κοινωνία και ως πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο πράξαμε. Αυτό πάει και πιο πίσω από την πρόσφατη κρίση. Πάει στο ’74, πάει και στην εποχή από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Είναι υποχρέωση του καθενός στον βαθμό που του αναλογεί να ενεργήσει δραστήρια στη δημόσια ζωή για να αλλάξουν τα πράγματα, ώστε αυτός ο τόπος να ορθοποδήσει και να προοδεύσει.
Ως οικογένεια που χάσαμε τον άνθρωπο μας από αδελφικές σφαίρες του εγχώριου μαγαζιού της χούντας και που οι εθνικιστές της ΕΟΚΑ Β΄ οδήγησαν το τόπο στην καταστροφή, νιώσαμε την υποχρέωση να μιλήσουμε για τις παρακαταθήκες που άφησε πίσω του η ζωή και η θυσία του Ανδρέα Αρμεύτη.
Είναι ανησυχητικά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών με την άνοδο των ακροδεξιών εθνικιστικών κομμάτων και ιδιαίτερα επικίνδυνο για την χώρα μας. Να μην ξεχνούμε ότι εν ονόματι ενός ψευδοπατριωτισμού και αρρωστημένου εθνικισμού επέτρεψαν στην Τουρκία να υλοποιήσει τα επεκτατικά της σχέδια.
Η ιστορία έδειξε πολλές φορές ότι ο λεγόμενος «πατριωτισμός» χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα και ως δικαιολογία για την διάπραξη εγκλημάτων εις βάρος του λαού μας . Όταν το προσωπικό κίνητρο έμπαινε πάνω από τον εθνικό συμφέρον τότε η Κύπρος ακολουθούσε το δρόμο της μακρόσυρτης ήττας. Μια ματιά στην ιστορίας μας, διδάσκει πολλά σε όλους όσους θέλουν να κατανοήσουν τα αυτονόητα.
Σήμερα η εποχή μας είναι διαφορετική, η έννοια του πατριωτισμού έχει αποκτήσει νέο περιεχόμενο. Σήμερα πατριωτισμός δεν σημαίνει να καθόμαστε γύρω από ένα τραπέζι και να λύνουμε το κυπριακό και τα οικονομικά προβλήματα μεταξύ μας. Πατριωτισμός δεν σημαίνει απλώς να διαμαρτυρόμαστε, να καταγγέλλουμε και να δεχόμαστε την στασιμότητα ως μια «καλή» εξέλιξη. Πατριωτισμός δεν σημαίνει να επενδύουμε στο φόβο και την ανασφάλεια των συμπολιτών μας.
Για μας πατριωτισμός σημαίνει τον συνεχή αγώνα και την ακούραστη προσπάθεια για να αποκτήσει η Κύπρος δυνατή φωνή, να πείθει για το δίκαιό της τους εταίρους μας στην ΕΕ, να αποκτά συμμάχους και να γίνεται πιο ισχυρή στο διεθνές πεδίο. Σήμερα πατριωτισμός σημαίνει να είσαι στρατηγικός σύμμαχος, να βάζεις εφικτούς στόχους και να κερδίζεις στην Ευρώπη και το διεθνή χώρο.
Σήμερα πατριωτισμός σημαίνει να αγωνίζεσαι και να θέλεις την επίλυση και όχι να είσαι μέρος του προβλήματος.
Ακόμη μέχρι σήμερα η κυπριακή κοινωνία υποφέρει από την ατιμωρισία. Είδαμε εγκλήματα πολιτικά και οικονομικά καθόλη την διάρκεια της Κυπριακής Δημοκρατίας να παρασιωπούνται. Νιώθουμε έντονα ότι η απονομή δικαιοσύνης αργεί σε αυτόν τον τόπο.
Εμείς, οι άνθρωποι και οι οικογένειες που έχασαν ότι πολυτιμότερο είχαν κατά τα γεγονότα του 1974 – τους αγαπημένους τους, θεωρούμε ότι ένα ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΖΗΤΗΜΑ είναι το ελάχιστο. Η αυτογνωσία, η δύναμη της αλήθειας για να μην επαναληφθούν ποτέ ξανά τα λάθη που κοστίζουν τόσο ακριβά στο λαό μας, σε όλους αυτούς που δεν έφταιξαν.
40 χρόνια μετά, θέλουμε την συμφιλίωση με τον παρελθόν, θέλουμε να μιλήσουν κάποιοι ανοικτά χωρίς αναστολές για όλα τα λάθη από όπου και εάν προέρχονται.
Θέλουμε η ιστορία να γραφτεί τεκμηριωμένα από ιστορικούς που έχουν την επιστημονικότητα και την αντικειμενικότητα και να βασιστεί στα πολιτικά γεγονότα.
Μόνο με την αλήθεια θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε μπροστά και θα ήταν μια δικαίωση για όλα τα θύματα της Κυπριακής τραγωδίας και πηγή γνώσης για τις επόμενες γενιές.
Ο Ανδρέας Αρμεύτης μετά την δολοφονία του Μαύρου και Ευριβιάδη στις 26/1/1974 και 6 μήνες πριν την Τούρκικη Εισβολή έγραφε στον Φιλελεύθερο για την ΕΟΚΑ Β’. < Ἕχουν καταστῆ…. εἰς τήν συνείδησιν τοῦ κάθε ὑγειῶς σκεπτόμενου Ἐλληνος ἐθνικοί προδότες, διότι ὀδηγοῦν τήν Κύπρο μέ μαθηματικήν ἀκρίβεια εἰς ἐμφύλιον σπαραγμόν καί αἰματοχυσίαν ὑποθάλποντας οῦτω τήν Ἐθνικήν Ἑνότητα τοῦ ἀγωνιζομένου καί σκληρῶς δοκιμαζομένου Κυπριακοῦ Ἐλληνισμοῦ, ἡτις εἷναι τόσον ἀπαραίτητος εἰς τάς κρισίμους ταύτας στιγμάς, ἐνῶ γνωρίζουν πολύ καλῶς ὄτι ὁ ἐχθρός εὑρίσκεται πρό τῶν πυλῶν ἕτοιμος νά εἰσβάλη.>
Σαράντα χρόνια μετά την δολοφονία του στις 16-6-1974 η οικογένεια και φίλοι του Ανδρέα Αρμεύτη αποφάσισαν να ιδρύσουν το Ίδρυμα Μελέτης της Δημοκρατίας «Ανδρέας Αρμεύτης» μια επιστημονική μη κερδοσκοπική εταιρεία. Θα είναι ένας φορέας επιστημονικός και κοινωνικός, που θα διαθέτει ελπίζουμε σύντομα σε δικό του χώρο σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή, βιβλιοθήκη και κυρίως τη προβολή καινοτόμων ιδεών, μέσω των οποίων θα προάγεται η διαχρονική έννοια της δημοκρατίας ως το μοναδικό εργαλείο της νέας γενιάς για πρόοδο και ευημερία. Όλα σε συσχετισμό με την αντιπροσωπευτική σχέση του ίδιου με την Δημοκρατία και τους θεσμούς της.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω εγώ και όλη η οικογένεια Αρμεύτη όλους τους φίλους που με τον δικό τους τρόπο βοήθησαν στην δημιουργία του Ιδρύματος και συμβάλλοντας στην οργάνωση της αποψινής εκδήλωσης τιμής και διάλεξης. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Δήμαρχο Λεμεσού και το Δημοτικό Συμβούλιο για την φιλοξενία σε αυτόν το συμβολικό κτίριο και σημαντικό κτίριο για την πόλη. Τον Μίμη Σοφοκλέους για τις ιδέες του για τον τρόπο λειτουργίας του Ιδρύματος και για το αφιέρωμα που έχει ετοιμάσει. Τον κύριο Ανδρέα Μαυρογιάννη για την ευγένεια του και την καλοσύνη του να μας τιμήσει με την παρουσία του και να είναι απόψε μαζί μας παρά το φορτωμένο του πρόγραμμα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και όλους εσάς γιατί με την παρουσία σας τιμάτε τον Ανδρέα Αρμεύτη.