ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗ, ΠΡΕΣΒΗ ΑΝΔΡΕΑ Δ. ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ
Ίδρυμα Μελέτης της Δημοκρατίας “Ανδρέας Αρμεύτης”
“Η νέα προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού”
Λεμεσός, 11 Ιουνίου 2014
- Η νέα προσπάθεια ξεκίνησε με αποφασιστικότητα για επιτυχή ολοκλήρωση. Η λύση δεν είναι αυτοσκοπός, είναι η αφετηρία μιας νέας πορείας για ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο.
- Ο ΠτΔ ανέλαβε τη δέσμευση να εργαστεί για τη λύση, χωρίς αμφιταλαντεύσεις και χωρίς να αποδέχεται ρόλο διαχειριστή της υφιστάμενης κατάστασης. Την ίδια δέσμευση ανέλαβα και εγώ, αποδεχόμενος το διορισμό μου ως Διαπραγματευτής της Ε/κ κοινότητας.
- Οι αντίξοες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες δεν είναι λόγος αναστολής. Είναι αντίθετα, λόγος επιμονής για μία λύση που θα δημιουργεί καλύτερες προοπτικές για όλους, Ε/κ και Τ/κ.
- Η νέα προσπάθεια ακολουθεί την επιτυχημένη άσκηση της Προεδρίας του Συμβουλίου ΕΕ που είχε αποτελέσει πρόφαση για την τ/κ πλευρά να εγκαταλείψει το τραπέζι των συνομιλιών το 2012. Η Προεδρία αυτή απέδειξε ότι η Κύπρος έχει ρόλο και εντός ΕΕ και ως σημαντικός και αξιόπιστος εταίρος στη σχέση με τις χώρες της περιοχής και συνέτεινε στην αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος για την Κύπρο και το Κυπριακό.
- Η ανακάλυψη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κύπρου αύξησε επίσης το ενδιαφέρον για διερεύνηση των δυνατοτήτων συνεργασίας των χωρών της περιοχής, το οποίο προϋποθέτει άμβλυνση και επίλυση των προβλημάτων.
- Το αυξημένο ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, διάνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο βεβαίως δεν θα παραμείνει για πάντα ανοικτό. Δημιούργησε τη δεδομένη χρονική περίοδο μία δυναμική που μπορεί να δώσει ώθηση και να υποβοηθήσει τη νέα προσπάθεια.
- Η δυναμική αυτή δεν μπορεί να αλλοιώσει όμως, το βασικό χαρακτηριστικό της προσπάθειάς μας που είναι η εξεύρεση λύσης από τους ίδιους τους Κύπριους.
- Η Κοινή Διακήρυξη των ηγετών της 11ης Φεβρουαρίου θέτει το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, δεσμεύοντας τις δύο πλευρές για την εξεύρεση μιας λύσης που θα ανατρέψει το status quo και θα δημιουργήσει συνθήκες ευημερίας και ανάπτυξης εντός ΕΕ.
- Μέσα από την Κοινή Διακήρυξη έχουμε επίσης, εντάξει για πρώτη φορά στη διαδικασία στοιχεία που πιστεύουμε ότι μπορούν να έχουν καταλυτικό ρόλο για επιτυχή ολοκλήρωσή της.
- Βασικό χαρακτηριστικό της νέας προσπάθειας είναι η δέσμευση για αλληλοσυνδεόμενη και ταυτόχρονη διαπραγμάτευση όλων των πτυχών του Κυπριακού. Αυτό θεωρούμε ότι θα επιτρέψει να υπερβούμε τα αδιέξοδα που δημιούργησε η συνεχής επικέντρωση στα θέματα Διακυβέρνησης και Εξουσιών, ως απόρροια της ανασφάλειας που επικαλείται η τ/κ κοινότητα, ανακαλώντας τα γεγονότα της δεκαετίας του 1960.
- Όμως, σε αυτή τη διαδικασία δεν θα διαπραγματευτούμε το παρελθόν, αλλά το μέλλον μας· και έχουμε θέσει ψηλά τον πήχη των επιδιώξεων και των προσδοκιών μας.
- Η αλληλοσυνδεόμενη και ταυτόχρονη διαπραγμάτευση μας επιτρέπει να ασχοληθούμε με ευαίσθητα και σημαντικά ζητήματα στο πλαίσιο του Κυπριακού όπως το Εδαφικό και η Ασφάλεια, τα οποία μέχρι τώρα είχαν κρατηθεί μακριά από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. [+έποικοι;]
- Μας επιτρέπει να προβάλουμε ως επιτεύξιμο στόχο, το όραμά μας για μία Κύπρο ανεξάρτητη, κυρίαρχη, χωρίς ξένα στρατεύματα και εγγυήσεις.
- Μας επιτρέπει να επιμένουμε στο δικαίωμα επιστροφής των εκτοπισθέντων και αποκατάστασης των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών στην περιουσία.
- Μας επιτρέπει να διεκδικήσουμε για όλους τους πολίτες, ένα κράτος λειτουργικό εντός ΕΕ, με κατοχυρωμένες τις βασικές ελευθερίες και τα δικαιώματα όλων των πολιτών με την πλήρη εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.
- Σε αυτή τη φάση των διαπραγματεύσεων, έχουμε περάσει από την παρουσίαση των εκατέρωθεν θέσεων (screening) στην κατάθεση προτάσεων επί όλων των θεμάτων, ευελπιστώντας ότι μπορεί να προκύψει κοινό έδαφος. Αυτό έχουμε δεσμευτεί ότι θα γίνει μέχρι τον Αύγουστο. Στην επόμενη φάση θα επιδιώξουμε μείωση της απόστασης και γεφύρωση των διαφορών που θα επιτρέψει μια συνολική τελική διαπραγμάτευση.
- Έχει καταστεί ξεκάθαρο δε, μέσα και από την Κοινή Διακήρυξη, ότι τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει διευθετηθεί, εάν δεν υπάρξει συμφωνία σε όλα τα ζητήματα. Αυτή είναι και η πάγια θέση μας.
- Ακόμη ένα νέο στοιχείο στη διαδικασία είναι η απευθείας πρόσβασή μας στην Άγκυρα. Σεβόμαστε απόλυτα τους τ/κ συνομιλητές μας, αλλά γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι στην Άγκυρα βρίσκεται ο κωδικός που μπορεί να ξεκλειδώσει τη λύση. Θεωρούμε ως εκ τούτου, εξαιρετικής σημασίας να τους παρουσιάσουμε τις θέσεις μας και να ακούσουμε τις δικές τους. Τα ψηφίσματα του ΣΑ καταδεικνύουν σαφώς την ευθύνη της Τουρκίας. Για μας δεν έπαψε ποτέ το Κυπριακό να αποτελεί θέμα εισβολής και κατοχής.
- Εκτός από τη διαδικασία διαπραγμάτευσης των πτυχών του Κυπριακού, αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία και στα ΜΟΕ, τα οποία μπορούν να προσδώσουν επιπλέον δυναμική και να επιτρέψουν εμπλοκή και της κοινωνίας των πολιτών.
- Προς αυτή την κατεύθυνση, ο ΠτΔ έχει προτείνει το πακέτο της Αμμοχώστου που προνοεί παράλληλη πρόσβαση εμπειρογνωμόνων στην περίκλειστη πόλη υπό την εποπτεία των ΗΕ, με χρήση του λιμανιού της Αμμοχώστου για εμπόριο με την ΕΕ, στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου 10 της Συνθήκης Προσχώρησης. Επιπλέον, με την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του Πρωτόκολλου της Άγκυρας από την Τουρκία έναντι της Κύπρου, θα μπορούσαν να ξεπαγώσουν τα 8 κεφάλαια της ενταξιακής διαπραγμάτευσης της Τουρκίας που πάγωσε το Συμβούλιο ΕΕ το 2006. Τα μέτρα αυτά θεωρούμε ότι μπορούν να δημιουργήσουν εμπιστοσύνη που θα άρει σημαντικά εμπόδια προς την επιδιωκόμενη λύση (game changer).
- Η επιδιωκόμενη λύση θα είναι λύση για όλους τους Κύπριους. Για να μπορεί να είναι βιώσιμη θα πρέπει να διασφαλίζει τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες όλων των πολιτών. Στη λύση που επιδιώκουμε δεν μπορούν να υπάρχουν πολίτες β’ κατηγορίας.
- Η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών θα διασφαλίζεται από το κράτος, αλλά και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η Ένωση είναι ένα πλαίσιο εγγυήσεων, μέσα στο οποίο η λύση θα πρέπει να εντάσσεται και να λειτουργεί απρόσκοπτα. Η επιδιωκόμενη λύση θα προνοεί ένα λειτουργικό ΚΜ της ΕΕ, στο οποίο δεν χωρούν παρεκκλίσεις.
- Ένα τέτοιο κράτος, σύγχρονο και ευρωπαϊκό, δεν θα είναι μόνο προς όφελος των πολιτών του, αλλά και προς όφελος της περιοχής της νοτιανατολικής Μεσογείου. Ένα κράτος που θα προωθεί τη, ειρήνη, την ανάπτυξη και τη σταθερότητα. Ένα ΚΜ της ΕΕ, φορέας και φάρος των αρχών και των πολιτικών της.
- Λαμβάνοντας ακριβώς υπόψη την συμμετοχή της Κύπρου στην ΕΕ και τα νέα γεωστρατηγικά δεδομένα στην περιοχή, έχουμε πλέον σαφείς απαιτήσεις για το μέλλον της Κύπρου. Ένα μέλλον που αφορά όλους τους πολίτες αυτού του τόπου, αλλά κυρίως τα παιδιά μας. Και δεν είναι μόνο απαίτηση αλλά και υποχρέωσή μας, αυτό το μέλλον να είναι καλύτερο από το παρόν.